ကေလးစစ္သားေတြစုေဆာင္းျပန္ၿပီ

မာဝမ္းမာကမ္မာကာ
ဘန္ေကာက္၊ ၁၈ မတ္လ (IPS) - အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာအလုပ္သမားအဖြဲ႔ခ်ဳပ္ (ILO) သည္ ကေလးမ်ားကို ျမန္မာစစ္တပ္အတြက္ အတင္းအဓမၼ စုေဆာင္းေနေၾကာင္း တိုင္တန္းခ်က္မ်ားကို လြန္ခဲ့ေသာ စက္တင္ဘာလအထိ အနည္းငယ္မွ်သာ ရရွိခဲ့သည္။ သုိ႔ေသာ္ယခုထိုသို႔မဟုတ္ေတာ့ေခ်။
အုိင္အယ္လ္အိုသည္ သူ၏ အစီရင္ခံစာသစ္တြင္ လြန္ခဲ့ေသာ စက္တင္ဘာ ၂ဝဝ၇ မွစ၍ ေျပာင္းလဲလာေသာ အေျခအေနမ်ားကို ေဖၚျပထားခဲ့သည္၊ ထိုကာလက သံဃာေတာ္မ်ား ဦးေဆာင္ကာ ေမတၱာသုတ္ရြတ္၍ ေထာင္ေပါင္းမ်ားစြာေသာ ၿငိမ္းခ်မ္းစြာ ဆႏၵျပေနသူမ်ားကို စစ္အစိုးရက ရက္ရက္စက္စက္ ႏွိမ္နင္းခဲ့သည့္အခ်ိန္ ျဖစ္သည္။
ထုိကာလမတိုင္မီက ရရွိခဲ့ေသာ တိုင္တန္းစာအမ်ားစုမွာ အဓမၼလုပ္အားေပးကိစၥမ်ား ျဖစ္သည္။ 'ေဒသဆိုင္ရာအုပ္ခ်ဳပ္ ေရး အာဏာပိုင္မ်ားက ခိုင္းေစသည့္ အဓမၼလုပ္အားေပးကိစၥမ်ားသာ ျဖစ္သည္။ အသက္မျပည့္ေသးသူမ်ားကို စစ္သားအျဖစ္ စုေဆာင္းမႈမ်ားႏွင့္ အျခားစစ္ေရးႏွင့္ ဆက္စပ္သည့္ တိုင္တန္းခ်က္မ်ားကို အနည္းငယ္သာ ရရွိခဲ့သည္' ဟု အလုပ္သမားအဖြဲ႔ခ်ဳပ္၏ ဌာနခ်ဳပ္ တည္ရွိရာ ဂ်နီဗာတြင္ ျပဳလုပ္ေနေသာ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးေကာင္စီ အစည္းအေဝးတြင္ တင္သြင္းသည့္ အစီရင္ခံစာတြင္ ေရးသား ေဖၚျပထားသည္။
'လြန္ခဲ့ေသာ စက္တင္ဘာလမွ စ၍ အေျခအေနမွာ ေျပာင္းျပန္ ျဖစ္သြားခဲ့သည္။ ရရွိေသာ တိုင္တန္းစာအမ်ားစုမွာ စစ္ေရးႏွင့္ ပတ္သက္ေသာကိစၥမ်ားႏွင့္ အသက္မျပည့္ေသးသူမ်ားကို စစ္သားအျဖစ္ စုေဆာင္းသည့္ ကိစၥရပ္မ်ားျဖစ္သည္' ဟု ရန္ကုန္ အိုင္အယ္လ္အိုရံုး ကတင္သြင္းသည့္ 'ကေလးစစ္သား၊ အဓမၼစုေဆာင္းသည့္ အမႈမ်ား' ၂၆ ေဖေဖၚဝါရီ ၂ဝဝ၇ မွ ၂၅ ေဖေဖၚဝါရီ ၂ဝဝ၈ အထိ ဆိုသည့္ အစီရင္ခံစာတြင္ ေဖၚျပထားသည္။
၁၄ ႏွစ္အရြယ္ ျမန္မာေယက္်ားေလးတေယာက္ လြန္ခဲ့ေသာ ေအာက္တိုဘာလက အျဖစ္အပ်က္ကို အိုင္အယ္လ္အို အစီရင္ခံစာတြင္ ေဖာ္ျပထားသည္။ ထိုေန႔က ထိုကေလး ရန္ကုန္ရွိေစ်း တေစ်းသို႔ သြားေရာက္ခဲ့သည္။ သူ႔အကို ေရာင္းခ်ေနေသာ ေစ်းဆိုင္တြင္ သြားေရာက္ ကူညီလုပ္ကိုင္ေပးရန္ ျဖစ္သည္။ ထိုၿမိဳ့ေတာ္ေဟာင္း ရန္ကုန္ၿမိဳ့၏ လမ္းမမ်ားေပၚတြင္ သူ႔ကိုစစ္သားမ်ားက ရပ္တန္႔ေစၿပီး စစ္ကားတစီးေပၚ တင္ကာ စစ္သား စုေဆာင္းေရးရံုးသို႔ ေခၚေဆာင္သြားသည္။
ထိုသို႔ တပ္မေတာ္ဟု ေခၚသည့္ လက္နက္ကိုင္တပ္ဖြဲ႔မ်ားကို တိုးခ်ဲ႔ရန္ စစ္သားသစ္မ်ား စုေဆာင္းေနရာ၌ ကေလးမ်ား ပါဝင္ေနမႈကို သူတို႔၏ မွတ္တမ္းမွတ္ရာမ်ားတြင္ ေဖၚျပႏိုင္မႈသည္ အမွန္စင္စစ္ အကင္းမွ်သာရွိသည္ဟု အိုင္အယ္လ္အို ကဝန္ခံ ေျပာၾကားလိုက္ပါသည္။ "က်ေနာ္တို႔ ရရွိေနေသာ တိုင္တန္းခ်က္မ်ားသည္ ျပႆနာ၏ အတိမ္အနက္ကို ေရာင္ျပန္ဟပ္ ေဖၚျပႏိုင္ျခင္းမရွိဟု က်ေနာ္တို႔ ယံုၾကည္ပါသည္။ ဤတိုင္တန္းခ်က္မ်ားသည္ ျပႆနာ၏အကင္းမွ် သာရွိပါသည္" ဟု ရန္ကုန္အိုင္အယ္လ္အိုရံုး ဆက္သြယ္ေရးအရာရွိ စတိဗ္မာရွယ္လ္ Steve Marshall က IPS ႏွင့္ေတြ႔ဆံုရာတြင္ ေျပာၾကားသြားသည္။
"ပြဲစားအျဖစ္ ေဆာင္ရြက္ေနသူအခ်ဳိ႔ ရွိေနသည္ဟု က်ေနာ္တုိ႔ နားလည္ထားပါသည္။ သူတုိ႔သည္ အင္အားသံုး၍ေသာ္‚ လွည့္ဖ်ား၍ေသာ္‚ ကေလးမ်ားကို စစ္သားစုေဆာင္းေရးရံုးမ်ားသို႔ ေခၚယူသြားၾကသည္။ အစိုးရကို ဤျပႆနာႏွင့္ စပ္လ်ဥ္း၍ တိုင္တန္းသည့္အခါ သူတို႔က လ်င္ျမန္စြာအေရးယူ ေဆာင္ရြက္ေပးၾကပါသည္။ ေခၚေဆာင္လာေသာ ကေလးစစ္သားကို ျပန္လႊတ္ေပးၿပီး စစ္သားစုေဆာင္းေရး အရာရွိတာဝန္ရွိသူကို စစ္စည္းကမ္းႏွင့္အညီ အေရးယူပါသည္" ဟု သူက ဆက္လက္ ေျပာၾကားသြားသည္။
သို႔ေသာ္ လူ႔အခြင့္အေရးအုပ္စုမ်ားက စစ္အစိုးရက အတင္းအဓမၼ စစ္သားအျဖစ္ စုေဆာင္းမႈမရွိပါဟု ေျပာဆိုေနသည္မ်ားကို ယံုၾကည္ၿပီး အရူးအလုပ္မခံရေစရန္ ႏိုင္ငံတကာအသိုင္းအဝိုင္းကို သတိေပးသြားပါသည္။ 'ကေလးစစ္သား ရာေပါင္းမ်ားစြာကို လြန္ခဲ့ေသာ ႏွစ္အနည္းငယ္အတြင္း သူတို႔မိသားစုမ်ား ရွိရာသို႔ ျပန္ပို႔ေပးခဲ့ေၾကာင္း' စစ္အစိုးရ၏ သတင္းစာမ်ားတြင္ ေဖၚျပ ေရးသားထားမႈမ်ားကို လန္ဒန္အေျခစိုက္ ဘားမားကင္ပိန္း ယူေက က "လံုးလံုးအဓိပၸါယ္ ကင္းမဲ့ေၾကာင္း ေျပာဆိုပယ္ခ်" လိုက္ပါသည္။
ကေလးစစ္သား စုေဆာင္းမႈႏွင့္ ပတ္သက္၍ ႏိုင္ငံတကာမွ ေဝဖန္ ျပစ္တင္သံမ်ားကို တံု႔ျပန္သည့္အေနႏွင့္ ထိုျပႆနာကို ကိုင္တြယ္ ေျဖရွင္းရန္ အဆင့္ျမင့္ စစ္အရာရွိႀကီးမ်ား ပါဝင္ေသာ အဖြဲ႔တခုကို ၂ဝဝ၄ ခုႏွစ္တြင္ဖြဲ႔စည္း တာဝန္ေပးအပ္ခဲ့သည္။ သို႔ေသာ္ အဆိုပါ အသက္မျပည့္ ေသးသူမ်ားအား စစ္သားအျဖစ္ စုေဆာင္းျခင္းကို ကာကြယ္ တားဆီးေရးေကာ္မီတီမွာ ကေလးအခြင့္အေရးႏွင့္ အလုပ္ သမား အခြင့္အေရးခ်ဳိးေဖာက္မႈမ်ားကို ကာကြယ္ ဟန္႔တားေရးထက္ ကေလးစစ္သားႏွင့္ စပ္လ်ဥ္းသည့္ အစီရင္ခံစာမ်ားကို ရံႈ႔ခ် ျပစ္တင္ျခင္းျဖင့္သာ ၿပီးေနသည္။
စစ္အစိုးရ၏ အဆိုပါ အထူးေကာ္မီတီသည္ တပ္မေတာ္အတြင္းမွ ကေလးစစ္သားမ်ားကို ကယ္ဆယ္ရန္ ပ်က္ကြက္ခဲ့ေၾကာင္း လူ႔အခြင့္အေရး ေစာင့္ၾကည့္ေရးအဖြဲ႔ႀကီး HRW က ယင္း၏ ႏိုဝင္ဘာ ၂ဝဝ၇ တြင္ထုတ္ျပန္ေသာအစီရင္ခံ စာတြင္ အတည္ျပဳ ေဖၚျပထားသည္။ "ျမန္မာစစ္တပ္ စစ္သားစုေဆာင္းေရးအဖြဲ႔မ်ားသည္ အသက္ ၁ဝ ႏွစ္မွ်အထိ ငယ္ရြယ္ေသာ ကေလးမ်ားကိုပင္ ပစ္မွတ္ထားကာ စစ္သားအျဖစ္ စုေဆာင္းမႈမ်ား ျပဳလုပ္ေနသည္။ စစ္ထဲမဝင္လွ်င္ ဖမ္းဆီးခံရမည္၊ ရိုက္ႏွက္ခံရမည္ ဟု ၿခိမ္းေျခာက္ၿပီး စုေဆာင္းေနၾကသည္" ဟု နယူးေယာက္အေျခစိုက္ လူ႔အခြင့္အေရး အဖြဲ႔ႀကီးက ယင္း၏ အစီရင္ခံစာတြင္ ေဖၚျပခဲ့ပါသည္။
"တခါတရံ ကေလးမ်ားကို လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖာက္မႈမ်ားတြင္ ပါဝင္ရန္ အတင္းအၾကပ္ ေစခိုင္းၾကသည္။ ရြာမီးရိႈ႔ျခင္းမ်ား၊ အရပ္သားမ်ားကို အဓမၼ လုပ္အားေပးအျဖစ္ ခိုင္းေစျခင္းမ်ားတို႔ ျဖစ္သည္။ ထြက္ေျပးရန္ႀကိဳးစားလွ်င္ေသာ္, စစ္ေျမျပင္မွ စစ္ေျပးအျဖစ္ ထြက္ေျပးလွ်င္ေသာ္‚ ျပန္လည္ ဖမ္းဆီးမိလွ်င္ ရိုက္ႏွက္ခံရသည္၊ စစ္တပ္အတြင္း သို႔ အတင္းအဓမၼ ျပန္လည္သြတ္သြင္းျခင္း ခံရသည္ သို႔တည္းမဟုတ္ အက်ဥ္းခ်ခံရသည္" ဟု 'စစ္သားအျဖစ္ ေရာင္းခ်ခံရျခင္း၊ ျမန္မာႏိုင္ငံအတြင္း ကေလးစစ္သား စုေဆာင္းမႈႏွင့္ အသံုးျပဳမႈမ်ား' ဆိုသည့္ အဆိုပါ အစီရင္ခံစာ တြင္ ဆက္လက္ ေဖၚျပထားသည္။
ဤအစီရင္ခံစာပါ စိတ္ပ်က္ဘြယ္ေလသံမွာ HRW ၏ ၂ဝဝ၂ ခုႏွစ္ အစီရင္ခံစာပါ ျမန္မာျပည္တြင္း တိုးမ်ားလာေနေသာ ကေလးစစ္သား အေရအတြက္ အေၾကာင္း ေဖၚျပခ်က္ေလသံကို ပဲ့တင္ထပ္ထားျခင္းသာ ျဖစ္သည္။ အဆိုပါ 'က်ေနာ့္ ေသနတ္က က်ေနာ့္အရပ္ေလာက္ရွိတယ္' ေခါင္းစဥ္ပါ အစီရင္ခံစာတြင္ 'ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ ခန္႔မွန္းေျခ စုစုေပါင္း စစ္သားအေရအတြက္ ၃၅ဝဝဝဝ တြင္ ၇ဝဝဝဝ သို႔မဟုတ္ ထုိ႔ထက္ ပိုေသာအေရအတြက္မွာ ကေလးစစ္သားမ်ား ျဖစ္ဘြယ္ရွိသည္' ဟု ေရးသား ေဖၚျပထားခဲ့သည္။
စစ္သား စုေဆာင္းေရးအရာရွိမ်ား၏ ကေလးစစ္သားမ်ား လိုက္လံရွာေဖြစုေဆာင္းရာ စားက်က္နယ္ေျမသည္ လြန္ခဲ့ေသာ ၅ ႏွစ္အတြင္း အနည္းငယ္ ေျပာင္းလဲသြားခဲ့သည္။ ထိုသို႔ တာဝန္ေပးခံရသူ စစ္သားမ်ား၊ အရပ္သားမ်ားသည္ ေစ်းမ်ား၊ မီးရထားဘူတာရံုမ်ား၊ ဘတ္စ္ကားဂိတ္မ်ား၊ ကူးတို႔ဆိပ္မ်ား၊ လမ္းမမ်ား ႏွင့္ ပြဲေတာ္မ်ား က်င္းပရာတို႔တြင္ ပစ္မွတ္ထားကာ ရွာေဖြၾကသည္။ ကေလးစစ္သား စုေဆာင္းေပးႏိုင္လွ်င္ ရရွိသည့္ ဆုလာဘ္သည္ ေနရာတေနရာႏွင့္ တေနရာမတူ ကြဲျပားသည္။ အခ်ဳိ႔ေနရာတြင္ ကေလးစစ္သားတဦး စုေဆာင္းႏိုင္လွ်င္ အေမရိကန္ေဒၚလာ ၂၅ ေဒၚလာႏွင့္ညီမွ် ေသာေငြကိုရရွိၿပီး အခ်ဳိ႔ေနရာမ်ားတြင္ ဆန္တအိတ္ရသည္။
စစ္အစိုးရ၏ ေလလံုးမိုးလံုးႏွင့္ အမွန္တကယ္ ျဖစ္ပ်က္ေနသည္တို႔၏ ကြာျခားခ်က္မွာ အတိုင္းသားရွင္းလင္းလွသည္ HRW ၏ ျမန္မာႏိုင္ငံဆိုင္ရာအတိုင္ပင္ခံ ေဒးဗစ္စေကာ့မက္သီးဆန္ David Scott Mathieson က ေျပာၾကားသြားပါသည္။ "ျမန္မာႏိုင္ငံစစ္အစုိးရ၏ ဥပေဒမ်ား၊ စည္းမ်ဥ္းမ်ားႏွင့္ အမွန္တကယ္ ျဖစ္ပ်က္ေနသည္ တို႔ၾကားတြင္ ႀကီးႀကီးမားမား ကြာဟခ်က္မ်ားရွိပါသည္" ဟုသူက ေျပာၾကားသြားသည္။
"စစ္တပ္အတြင္းသုိ႔ ကေလးစစ္သားမ်ားကိုအတင္းအၾကပ္ စုေဆာင္းမႈမ်ား က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ပင္ ရွိေနတယ္" ဟု သူက IPS သတင္းဌာနကို ေျပာၾကားခဲ့သည္။ "သူတုိ႔ လုပ္ေနတာ ကုန္သြယ္ေရးလုပ္ငန္းတခုရဲ့ အစိတ္အပိုင္းတခုလိုဘဲ။ တပ္ရင္းအလိုက္ တပ္သားသစ္ စုေဆာင္းေရးသတ္မွတ္ခ်က္ ကိုယ္တာေတြ ရွိတယ္။ အဲဒါကို ျပည့္မီေအာင္လုပ္ႏိုင္ရင္ ဆုေပးတယ္"။
ျမန္မာစစ္အစိုးရ၏ တပ္မေတာ္ စစ္အင္အားတိုးခ်ဲ႔ေရးအတြက္ ျမန္မာကေလးငယ္မ်ားကို အလုအယက္ စုေဆာင္းမႈသည္ ၁၉၈၈ ခုႏွစ္ေနာက္ပိုင္း ျမန္မာစစ္တပ္၏ ေပၚလစီအေျပာင္းအလဲ၌ ျမစ္ဖ်ားခံသည္။ ထိုႏွစ္တြင္ လူထုအံုႂကြမႈႀကီး ျဖစ္ပြါးခဲ့သည္။ ေသာင္းႏွင့္ခ်ီေသာ အရပ္သားမ်ား လမ္းမမ်ားေပၚသုိ႔ထြက္၍ ဆႏၵျပခဲ့ၾကသည္။ ၁၉၆၂ ခုႏွစ္စစ္ အာဏာသိမ္းၿပီးကတည္းက အာဏာကို လက္မလႊတ္ခဲ့သည့္ စစ္အာဏာရွင္စနစ္ကို စိန္ေခၚအံတုခဲ့ၾကသည္။ ထိုအခါ စစ္တပ္က အံုႂကြမႈႀကီးကို က်ည္ဆံမ်ားျဖင့္ တံု႔ျပန္ခဲ့သျဖင့္ လက္နက္မဲ့ ဆႏၵျပသူ ၃ဝဝဝ ခန္႔ ေသဆံုးခဲ့ရသည္။
မၾကာမီပင္ ယခင္က အရြယ္အစားအားျဖင့္သိပ္မႀကီးဘဲ က်စ္လ်စ္သည့္တပ္မေတာ္၊ ကေလးစစ္သားအသံုးျပဳမႈ ရာဇဝင္ မရွိခဲ့သည့္တပ္မေတာ္ကို စစ္အာဏာ တည္ၿမဲေရးအတြက္ အႀကီးအက်ယ္ တိုးခ်ဲ႔ရန္ အမိန္႔ေပးခဲ့သည္။ သို႔ျဖင့္ ယခင္က ၁၈ဝဝဝဝ မွ်သာ အေရအတြက္ရွိေသာ စစ္တပ္ကို (အနိမ့္ဆံုးအားျဖင့္စာရြက္ေပၚတြင္) လက္ရွိ အင္အား ၄ သိန္း အထိ တိုးခ်ဲ႔ခဲ့သည္။
ျမန္မာ့စစ္ေရး အကဲခတ္မ်ားက ေထာက္ျပသလိုပင္ နယ္စပ္၌ တိုင္းရင္းသား လက္နက္ကိုင္တပ္ဖြဲ႔မ်ားႏွင့္ တိုက္ခိုက္ေနရသည့္အတြက္ ဆံုးရံႈးေနရေသာ ျပဳန္းတီးအင္အားအျပင္ စစ္တပ္အတြင္း၌ စစ္ေျပးအေရအတြက္ အလြန္မ်ားျပားေနသည္ဟု ဆိုသည္။ "ေျမာက္ပိုင္းတိုင္းမႉးရဲ့ အစီရင္ခံစာအရ ၂ဝဝ၆ ခုႏွစ္ ေလးလပတ္အတြင္း စစ္ေျပးမ်ားမွာ တပ္မတခုစာပင္ ရွိခဲ့သည္" ဟု ထိုင္းႏိုင္ငံေျမာက္ပိုင္း Payap တကၠသိုလ္၏ ကထိက တဦးျဖစ္ေသာ ဦးဝင္းမင္း က အင္တာဗ်ဴးတခုတြင္ ေျပာၾကားသြားခဲ့ပါသည္။ "ဒါဟာ သူတုိ႔ရဲ့ တပ္ရင္း ဖြဲ႔စည္းပံုေတြအရ အင္အား ၃ဝဝဝ ေက်ာ္ ပါတယ္" ဟုသူက ဆိုလိုက္သည္။
ယခင္ႏွစ္မ်ားက အေျခအေနမွာ ယခုထက္ပင္ ဆိုးရြားခဲ့သည္။ ၂ဝဝ၅ ခုႏွစ္ ေလးလပတ္အတြင္း တႏိုင္ငံလံုးတြင္ စစ္ေျပး စုစုေပါင္း ၄၇ဝ၁ ဦးရွိခဲ့သည္ ဟု ဦးဝင္းမင္းက ျဖည့္စြက္ ေျပာၾကားသြားပါသည္။ "က်ေနာ့္ ခန္႔မွန္း တြက္ဆခ်က္အရ လြန္ခဲ့တဲ့ႏွစ္ကုန္မွာ အေျခအေနက ဒီထက္ ပိုဆိုးႏိုင္ပါတယ္။ ၂ဝဝ၇ ခုႏွစ္အတြင္း စစ္ေျပးအေရအတြက္ စုစုေပါင္း က ၁၅ဝဝဝ ခန္႔ရွိႏိုင္ပါတယ္" ။
သို႔ေသာ္ လြန္ခဲ့ေသာ စက္တင္ဘာလတြင္ ျဖစ္ပြါးခဲ့ေသာ လူအမ်ား ၾကည္ညိဳေလးစားသည့္ သံဃာေတာ္မ်ား ဦးေဆာင္သည့္ ဆႏၵျပပြဲမ်ားတြင္ သံဃာေတာ္မ်ားကို ပစ္သတ္ရန္ အမိန္႔ေပးခံခဲ့ရၿပီးေနာက္ တပ္သားမည္မွ် စစ္စခန္းမ်ားကို စြန္႔ခြါ ထြက္ေျပးခဲ့ၾကသည္ကိုမူ မသိႏိုင္ေသးပါဟု သူက ထုတ္ေဖၚ ေျပာဆိုသြားပါသည္။ "ဒါေတြက ေနာက္တႀကိမ္ ၄ လပတ္ အစည္းအေဝးမွာ တပ္မႉးေတြ လာတဲ့အခါ သိမွာဘဲ၊ အခုေတာ့ ဒီအစည္းအေဝးေတြက ၿပီးခဲ့တ့ဲ ေမလ ထဲက မလုပ္ျဖစ္ေသးတာ"။