ျမန္မာ့အေရး ဦးေဆာင္မႈေပးရန္ အာဆီယံကို တိုက္တြန္း

ခရစ္စတိုဖာ စမစ္

ဘန္ေကာက္ - ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ထိေရာက္ေသာ အေျပာင္းအလဲမ်ား ျဖစ္ေပၚေရးအတြက္ အာဆီယံသည္ အျပဳသေဘာႏွင့္ ဦးေဆာင္မႈ အခန္းက႑မွ ပါဝင္ႏိုင္သည္ဟု ထင္ရွားေသာ အေမရိကန္ ကိုယ္စားလွယ္ တဦးက သံတမန္ စကားလံုးမ်ားျဖင့္ ထံုမႊန္းထားေသာ သူ႔မိန္႔ခြန္းတြင္ ထည့္သြင္း ေျပာၾကားသြားသည္။
ထိုင္းႏိုင္ငံ ၿမ့ဳိေတာ္ ဘန္ေကာက္ရွိ ခ်ဴလာေလာင္ကြန္ တကၠသိုလ္တြင္ က်င္းပေသာ ေဆြးေႏြးပြဲ တရပ္၌ အေမရိကန္ အေရွ႔အာရွႏွင့္ ပစိဖိတ္ေရးရာ လက္ေထာက္ ႏိုင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီး သံတမန္ မစၥတာ ခရစ္စတုိဖာ ဟီးလ္က ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ ကိုလိုနီအေမြႏွင့္ ကြဲျပားထင္ရွားေသာ သမိုင္းကို အသိအမွတ္ျပဳ လက္ခံၿပီး “ျမန္မာႏိုင္ငံသည္ ႏိုင္ငံတကာ၏ ႀကိဳးပန္း ေဆာင္ရြက္ခ်က္မ်ားကို တံု႔ျပန္ေဆာင္ရြက္ရန္ မႀကိဳးစားပါက ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ အနာဂါတ္မွာ ေမွးမွိန္ေနလိမ့္မည္” ဟု သတိေပးစကား ေျပာၾကားသြားသည္။
အဆိုပါ ေဆြးေႏြးပြဲကို တကၠသုိလ္ ပရဝုဏ္တြင္ “အေရွ႔ေတာင္အာရွ၊ ထိုင္းႏိုင္ငံတို႔ႏွင့္ အေမရိကန္ႏိုင္ငံ ဆက္ဆံေရး အျမင္မ်ား” ေခါင္းစဥ္ျဖင့္ က်င္းပ ျပဳလုပ္ခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္။
အာဆီယံကို မစၥတာဟီးလ္က ေဒသတြင္း ဖြဲ႔စည္း တည္ေဆာက္မႈ၏ ေအာင္ျမင္မႈ ဥပမာတရပ္အျဖစ္ ရႈျမင္ထားၿပီး လူတိုင္းအတြက္ ေရွ႔ဆက္သြားရမည့္ ခရီးတြင္ အေကာင္းဆံုး နည္းလမ္းမွာ အာဆီယံအေနျဖင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံႏွင့္ ဆက္ဆံရာတြင္ “ႀကံ့ႀကံ့ခိုင္ခိုင္ ရပ္တည္ရန္” လိုေၾကာင္းလည္း သူ႔အျမင္ကို ဆက္လက္ ထိန္းသိမ္း ေျပာၾကားသြားသည္။ အာဆီယံ အေနျဖင့္ “ဒီမိုကေရစီႏွင့္ လူ႔အခြင့္အေရးဆိုင္ရာ စံမ်ား ခ်မွတ္သတ္မွတ္ ထားသင့္ေၾကာင္း၊ ျမန္မာျပည္ကုိလည္း ထိုစံမ်ားကို ခ်ဳိးေဖာက္ခြင့္ မေပးသင့္ေၾကာင္း၊ လိုက္ေလ်ာညီေထြသာ ျဖစ္ေစသင့္ေၾကာင္း၊ အာဆီယံသည္ လက္ရွိ အေျခအေနကို ကိုင္တြယ္ရန္ အေကာင္းဆံုး အဖြဲ႔အစည္း ျဖစ္ေၾကာင္း” ျဖင့္ သံတမန္ႀကီးက ဆက္လက္ ေျပာၾကားသြားခဲ့ပါသည္။
ယမန္ႏွစ္က ခ်မွတ္ခဲ့ေသာ အာဆီယံ ခ်ာတာတြင္ လူ႔အခြင့္အေရးကို အစိတ္အပိုင္းတရပ္ အျဖစ္ ထည့္သြင္းထားခဲ့ၿပီး ယင္းသည္ ေဒသတြင္း လူ႔အခြင့္အေရး ျပႆနာမ်ားကို ကိုင္တြယ္ရန္ နည္းလမ္းတခုလည္း ျဖစ္ၿပီး ေနျပည္ေတာ္မွ ေပကပ္ကပ္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီးမ်ားႏွင့္ ဆက္ဆံရာတြင္လည္း ထိေရာက္စြာ အသံုးခ်ႏိုင္ေသာ လက္နက္တခု ျဖစ္သည္။
ျမန္မာ့အေရးသည္ လူ႔အခြင့္အေရး ျပႆနာတရပ္ သက္သက္မွ်သာ မဟုတ္၊ ပထဝီ ေသနဂၤဗ်ဴဟာ ျပႆနာတရပ္လည္း ျဖစ္သည္ ဟု ဝါရင့္သံတမန္ မစၥတာဟီးလ္က သံတမန္စကားႏွင့္ ေျပာၾကားသြားသည္။ ယင္းသို႔ ေျပာဆိုရာ၌ ကုန္သြယ္ေရး ျပႆနာကို ေထာက္ျပခဲ့ၿပီး “အိမ္နီးခ်င္းႏိုင္ငံသည္ အျခားႏိုင္ငံမ်ားထက္ ပိုဆံုးရံႈးစရာ ရွိသည္” ဟုလည္း သတိေပးသြားသည္။ ျမန္မာႏိုင္ငံကို ေဒသတြင္း အဖြဲ႔ႀကီးထဲတြင္သာ ဆက္လက္ ရွိေနေစခ်င္သည့္ ေဒသတြင္း ႏိုင္ငံမ်ား၏ ဆႏၵကိုလည္း သူနားလည္ႏိုင္ပါေၾကာင္းျဖင့္လည္း ေျပာၾကား သြားခဲ့ပါသည္။
တရုတ္ႏိုင္ငံႏွင့္ ပတ္သက္၍လည္း ထင္ရွားေသာ ျပည္သူ႔ဝန္ထမ္း သံတမန္ႀကီးက “တရုတ္ျပည္က ပိုမို ပါဝင္ေဆာင္ရြက္ပါ လို႔ ေျပာတာဟာ အေမရိကန္က အရင္ထက္ ေလွ်ာ့ၿပီး ပါဝင္ေဆာင္ရြက္မယ္လို႔ ဆိုလိုတာ မဟုတ္ပါဘူး”၊ “အေရွ႔ေတာင္ အာရွက တရုတ္ျပည္ရဲ့ အခန္းက႑ကုိ ႀကိဳဆိုပါတယ္” ဟုလည္း ဆိုလိုက္သည္။ ထို႔ျပင္ ျမန္မာျပည္တြင္ အေျပာင္းအလဲမ်ား ျဖစ္ေပၚေရးအတြက္ တရုတ္ျပည္ႏွင့္ လက္တြဲ ေဆာင္ရြက္မႈမ်ား အေမရိကန္ႏိုင္ငံက ျပဳလုပ္လ်က္ ရွိပါသည္ဟုလည္း ေျပာဆိုသြားသည္။
ျမန္မာစစ္အစိုးရကို ဘ႑ေရးႏွင့္ စစ္ေရးအရ ေထာက္ခံ ကူညီေနသည့္အတြက္ တရုတ္ႏိုင္ငံကို ျမန္မာ့အေရး ေစာင့္ၾကည့္ေနသူမ်ားႏွင့္ ျမန္မာ့အေရး ေထာက္ခံအားေပးသူ အုပ္စုမ်ားက အျပင္းအထန္ ေဝဘန္ေနၾကသည္။
ကုလသမဂၢ အထူးကိုယ္စားလွယ္ မစၥတာ ဂမ္ဘာရီ၏ လုပ္ငန္းမ်ား ေအာင္ျမင္မႈမရွိဟု ေျပာရန္ကိုမူ သူက ျငင္းဆိုသြားသည္။ မစၥတာ ဂမ္ဘာရီ၏ အရည္အခ်င္းမ်ားကို သူက ဂုဏ္ျပဳ ေျပာဆုိလိုက္ၿပီး သူ႔တာဝန္ ဝတၱရားမ်ား ေအာင္ျမင္ေရးကို အေမရိကန္ တႏိုင္ငံတည္းကသာ လိုလားသည္ မဟုတ္ဘဲ မစၥတာ ဂမ္ဘာရီ၏ လုပ္ငန္းတာဝန္မ်ား ေအာင္ျမင္ေရးသည္ ျမန္မာဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီးမ်ား၏ အက်ဳိးစီးပြါး အတြက္လည္း ျဖစ္သင့္ေၾကာင္း ဤကဲ့သို႔ေသာ အရည္အခ်င္းမ်ား ရွိသည့္ သံတမန္ႀကီးကို ႏိုင္ငံေရး စင္ျမင့္မွ ထြက္ခါြသြားေစျခင္းမ်ဳိး မလုပ္အပ္ေၾကာင္းျဖင့္လည္း ဆိုလိုက္ပါသည္။
ဆင္းရဲမႈေလ်ာ့ပါးေရး ေကာ္မတီ ဖြဲ႔စည္းေရးကို အသာထား၍ ေမလတြင္ ျပည္လံုးကၽြတ္ ဆႏၵခံယူပြဲမ်ား မက်င္းပမီ အမ်ဳိးသား ျပန္လည္ သင့္ျမတ္ေရးႏွင့္ ဖြဲ႔စည္းပံု ေရးဆြဲေရး ျဖစ္စဥ္မ်ားတြင္ အားလံုး ပါဝင္ႏိုင္ေရးအတြက္ မစၥတာ ဂမ္ဘာရီ၏ ေမတၱာရပ္ခံခ်က္မ်ား အားလံုးကို စစ္အစိုးရက မသိက်ဳိးကြ်န္ ျပဳေနခ်ိန္တြင္ အထူး သံတမန္ႀကီး၏ လုပ္ငန္းမ်ား အားလံုး ရံႈးနိမ့္က်ဆံုးသြားၿပီ ဟု ေျပာဆိုသံမ်ား ပိုမို က်ယ္ေလာင္ ပ်ံ ႔ႏွံ႔လာေနသည္။
ျမန္မာဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီးမ်ားႏွင့္ ထိပ္တိုက္ရင္ဆိုင္ရာတြင္ ႏိုင္ငံတကာ၏ ခ်ဥ္းကပ္မႈတြင္ အႀကီးအက်ယ္ အျငင္းပြါးရေသာ ပိတ္ဆို႔ အေရးယူေရးကို အေခ်အတင္ ေဆြးေႏြးရာတြင္ သံတမန္ႀကီးက ဤ ပိတ္ဆို႔ အေရးယူမႈ ဆိုသည္မွာ “ဘယ္သူမွ ပထမ ဦးစားေပး ေရြးခ်ယ္ျခင္း” မဟုတ္ေၾကာင္း၊ ဤအေရးယူမႈ မေအာင္ျမင္ရျခင္းမွာ ႏိုင္ငံတကာ အသိုင္းအဝိုင္း၏ အခ်ဳိ႔ေသာ အဖြဲ႔ဝင္မ်ားက စည္းကမ္းခ်က္မ်ားကို တညီတညာတည္း မလိုက္နာခဲ့၍ ျဖစ္ေၾကာင္းျဖင့္ ကာကြယ္ ေျပာၾကားသြားသည္။ “ပိတ္ဆို႔ အေရးယူမႈ ဆိုသည္မွာ အၿမဲတမ္း အလုပ္ျဖစ္ေလ့ မရွိေၾကာင္း၊ ေအာင္ျမင္မႈႏွင့္ ဆံုးရံႈးမႈ ေရာေႏွာေနသည္သာ ျဖစ္ေၾကာင္း” ျဖင့္လည္း တက္ေရာက္လာသူမ်ားကို ဆက္လက္ ေျပာဆုိသြားသည္။
သို႔ေသာ္ စစ္အစိုးရႏွင့္ ယင္း၏ အရပ္သား အေပါင္းပါမ်ားကို ပစ္မွတ္ထား ေရြးခ်ယ္ အေရးယူသည့္ အေမရိကန္၏ ပိတ္ဆို႔ အေရးယူမႈမ်ားကိုမူ ေနာက္ျပန္ဆုတ္လိမ့္မည္ မဟုတ္ေၾကာင္းလည္း ေျပာၾကားသြားသည္။
မစၥတာဟီးလ္၏ အဆိုအရ အာဆီယံႏွင့္ အာရွေဒသတြင္း၌ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ ရပ္တည္ခ်က္ အေနအထားအေပၚ ေနာက္ထပ္ေလးစား လိုက္နာမႈ ရွိလာေစရန္ ျမန္မာႏိုင္ငံႏွင့္ ဆက္သြယ္ ေဆာင္ရြက္ လုပ္ကိုင္ရာတြင္ “အကန္႔အသတ္ရွိေသာ လက္နက္ ကိရိယာမ်ား” လက္တကမ္း အကြာတြင္ အလြယ္တကူ ရွိေနေရးမွာ အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စုအတြက္ အေရးပါလွသည္ ဟု ဆိုသည္။
သံတမန္ႀကီး မစၥတာဟီးလ္ကို ေျမာက္ကိုရီးယား၏ နယူကလီယား လက္နက္မ်ား ျပႆနာ ေျဖရွင္းေရးအတြက္ ၆ ပါတီ ေဆြးေႏြးပြဲမ်ားတြင္ ပါဝင္ ေဆာင္ရြက္ခဲ့ျခင္းအတြက္ လူသိမ်ားသည္။
မည္သုိ႔ပင္ျဖစ္ေစ ေျမာက္ကိုရီးယား၏ လံုျခံဳေရး ဆိုင္ရာ ၿခိမ္းေျခာက္မႈမ်ားကို ျမန္မာႏိုင္ငံႏွင့္ ႏိုင္ငံတကာ အသိုင္းအဝိုင္းအၾကား ဆက္ဆံေရးႏွင့္ တတန္းတည္းထား၍ မူမရႏိုင္ေၾကာင္းျဖင့္လည္း သူက ဆက္လက္ ေျပာဆိုလုိက္သည္။ သို႔ေသာ္ ျမန္မာ့ ျပႆနာ ေျဖရွင္းႏိုင္ေရးအတြက္ ေတြ႔ဆံု ေဆြးေႏြးမႈမ်ား ေပၚေပါက္လာရန္ ႀကိဳးပမ္းေနၾကေသာ ႏိုင္ငံမ်ား အားလံုးႏွင့္ စပ္လ်ဥ္း၍လည္း သူကအေကာင္း ျမင္လ်က္ပင္ ရွိပါသည္ဟု ဆိုသည္။
အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စု၏ ကာလရွည္ၾကာစြာ ကိုင္စြဲထားခဲ့ေသာ ရပ္တည္ခ်က္ တရပ္မွာ ႏိုင္ငံေရး အက်ဥ္းသားမ်ား အားလံုး လႊတ္ေပးေရး၊ အမည္တပ္၍ ေျပာရမည္ဆိုလွ်င္ အတိုက္အခံ ေခါင္းေဆာင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကို လႊတ္ေပးေရး ျဖစ္သည္။