မက္တာအင္ဖက္တမင္း ထုတ္လုပ္မႈတြင္ ျမန္မာဗိုလ္စြဲ

မဇၩိမသတင္းဌာန
ခ်င္းမိုင္။ ။ ဘိန္းစိုက္ပ်ဳိး ထုတ္လုပ္မႈ ေလွ်ာ့ခ်ေရးတြင္ တစံုတရာ တိုးတက္မႈ ရရွိခဲ့ေသာ္လည္း မက္တာ အင္ဖက္တမင္း ထုတ္လုပ္မႈတြင္ ျမန္မာႏိုင္ငံ ဗိုလ္စြဲလ်က္ရွိၿပီး ေဒသတြင္း အႀကီးအက်ယ္ ၿခိမ္းေျခာက္မႈကို ျဖစ္ေပၚေစခဲ့သည္ဟု အေမရိကန္ အစိုးရက ေျပာဆိုလိုက္ပါသည္။
“ေရႊႀတိဂံေဒသ” ဟု လူသိမ်ားေသာ ထုိေဒသကို ယခုအခါ အင္ဖက္တမင္းပံုစံ စိတ္ႂကြေဆး ထုတ္လုပ္မႈမ်ား တိုးတက္လာျခင္းေၾကာင့္ “အိုက္စ္ႀတိဂံ” ဟုလည္း ရည္ၫႊန္း ေခၚေဝၚေနၾကသည္။ ဤ တရားမဝင္ မူးယစ္ေဆးဝါး အေရာင္းအဝယ္ကို ႏွိမ္နင္းရန္ ျမန္မာအစိုးရ အေနျဖင့္ ျပည္တြင္းျပည္ပ မူးယစ္ႏွိမ္နင္းေရး အဖြဲ႔မ်ားျဖင့္ နီးနီးကပ္ကပ္ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္သြားရန္ လုိအပ္ေၾကာင္းလည္း ႏိုင္ငံတကာ မူးယစ္ေဆးဝါး ထိန္းခ်ဳပ္ေရး ေသနဂၤဗ်ဴဟာ ၂ဝဝ၈ ခုႏွစ္ အစီရင္ခံစာက သတိေပး ေဖၚျပထားပါသည္။
ေလ့လာ ေတြ႔ရွိခ်က္မ်ားအရ ျမန္မာႏိုင္ငံမွ မူးယစ္ေဆးဝါး ထုတ္လုပ္မႈ၊ မူးယစ္ကုန္ကူးမႈမ်ားသည္ တရုတ္ျပည္မွ ဂိုဏ္းမ်ားႏွင့္ မၾကာခဏ ပူးေပါင္း ေဆာင္ရြက္ေလ့ရွိေၾကာင္း ေတြ႔ရွိသည္ဟု ဆိုသည္။
သို႔ေသာ္ ျမန္မာႏိုင္ငံ အေနျဖင့္ “မူးယစ္ေဆးဝါး အသံုးျပဳမႈ ထိန္းခ်ဳပ္ျခင္းကို အိမ္နီးခ်င္း ႏိုင္ငံမ်ားႏွင့္ တက္တက္ႂကြႂကြ လက္တြဲေဆာင္ရြက္လ်က္ ရွိေၾကာင္း”၊ တရုတ္ႏိုင္ငံသည္ ေဒသတြင္း မူးယစ္ေဆးဝါး အမ်ားအျပား ထုတ္လုပ္သည့္ ေဒသမ်ား၌ ဘိန္းအစားထိုး သီးႏွံမ်ား စိုက္ပ်ဳိးေစျခင္းကို အဓိက အကူအညီ ေပးလ်က္ရွိၿပီး မူးယစ္ေဆးဝါး တိုက္ဖ်က္ေရးလုပ္ငန္း ေအာင္ျမင္ရန္မွာ ျမန္မာအစိုးရ အေနျဖင့္ ႏိုင္ငံတကာ အသိုင္းအဝိုင္း၊ တုိင္းရင္းသား အုပ္စုမ်ားတို႔ျဖင့္ နီးနီးကပ္ကပ္ လက္တြဲေဆာင္ရြက္ရန္ လုိအပ္ေၾကာင္းလည္း အဆိုပါ အစီရင္ခံစာကပင္ ဆက္လက္ ေဖၚျပထားပါသည္။
“ေရရွည္ခံမည့္ စစ္မွန္ေသာ ဘိန္းအစားထိုး လုပ္ငန္း ေသနဂၤဗ်ဴဟာသည္ ဘိန္းပေပ်ာက္ေရးႏွင့္ ထိေရာက္ေသာ ဥပေဒျဖင့္ ထိန္းခ်ဳပ္မႈမ်ားျဖင့္ ေပါင္းစပ္ လုပ္ကိုင္ရမည္၊ ယခင္ ဘိန္းစိုက္ပ်ဳိးေသာ ေတာင္သူမ်ားအား ကူညီ ေထာက္ပံ့ေရးႏွင့္ ျပင္ပ အကူအညီကို တံခါးဖြင့္ ႀကဳိဆိုျခင္း အပါအဝင္ အျခား ေရြးခ်ယ္စရာ ဖြံ႔ၿဖဳိးမႈ အစီအစဥ္မ်ားလည္း ရွိရမည္ ျဖစ္သည္” ဟု အဆိုပါ ေလ့လာမႈ အစီရင္ခံစာတြင္ ေဖၚျပထားပါသည္။
မက္တာအင္ဖက္တမင္း ထုတ္လုပ္မႈ တိုးပြါးလာျခင္းႏွင့္ အထူးသျဖင့္ ရွမ္းျပည္ အထူးေဒသ အမွတ္ (၂) ဟု ေခၚတြင္ေသာ ဝျပည္ ေသြးစည္းညီညြတ္ေရးပါတီ ထိန္းခ်ဳပ္ရာ ဝ ေဒသတြင္ ဘိန္းစိုက္ပ်ဳိးမႈ အလြန္အမင္း က်ဆင္းသြားၿပီး တဘက္တြင္ မက္တာအင္ဖက္တမင္း စိတ္ႂကြေဆး ထုတ္လုပ္မႈ အလြန္အမင္း တုိးတက္လာျခင္းအတြက္ ဝတိုင္းရင္းသား အုပ္စု၏ အႀကီးအက်ယ္ ပါဝင္ ပတ္သက္ေနမႈကို အစီရင္ခံစာက ကြက္၍ မီးေမာင္းထိုး ေဖၚျပထားသည္။
ဘိန္းစိုက္ပ်ဳိးမႈ ယမန္ႏွစ္ကႏွင့္ ႏိႈင္းစာလွ်င္ ၂၁၅ဝဝ ဟက္တာမွ ၂၇၇ဝဝ ဟက္တာအထိ ၂၉% တိုးတက္လာခဲ့ေသာ္လည္း ျမန္မာႏိုင္ငံသည္ အာဖဂန္နစ္စတန္ႏွင့္ ႏိႈင္းစာလွ်င္ ကမၻာ့ ဘိန္းကုန္သြယ္မႈတြင္ ပါဝင္ေနမႈ အလြန္နည္းသည္။ အာဖဂန္နစ္စတန္ ႏိုင္ငံသည္ ကမၻာ့ ဘိန္းကုန္သြယ္မႈတြင္ ၅၅% ရွိၿပီး ျမန္မာႏိုင္ငံသည္ ၅% ေက်ာ္ေက်ာ္သာ ရွိကာ ခပ္လွမ္းလွမ္းမွ ဒုတိယ လိုက္ေနသည္။
၁၉၉၈ ခုႏွစ္စာရင္းအရ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ဘိန္းစိုက္ပ်ဳိးမႈ ဟက္တာေပါင္း ၁၃ဝ၃ဝဝ ရွိၿပီး ယခု ၂ဝဝ၇ ခုႏွစ္တြင္ ဘိန္းအထြက္ တိုးလာသည္မွာ ေစ်းေကာင္းရျခင္းႏွင့္ ရာသီဥတု ေကာင္းမြန္မႈေၾကာင့္ ျဖစ္သည္ဟု သိရသည္။
မူးယစ္ေဆးဝါး လုပ္ငန္းက တိုင္းျပည္၏ ဘ႑ေရးစနစ္ကို ၿခိမ္းေျခာက္ေနျခင္းကိုလည္း ၂ဝဝ၈ ခုႏွစ္ ႏိုင္ငံတကာ အစီရင္ခံစာက ေဖၚျပထားသည္။
“တိုင္းျပည္တြင္ မဖြံ႔ၿဖဳိးေသးေသာ ဘ႑ာေရးက႑ႏွင့္ တရားမဝင္ ကုန္သြယ္ေရး ႀကီးမားစြာ ရွိေနျခင္းေၾကာင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံ ကူးသန္းေရာင္းဝယ္ေရး လုပ္ငန္းမ်ားႏွင့္ အေျခခံ အေဆာက္အဦ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈမ်ားတြင္ မူးယစ္ေဆးဝါးမွ ရေငြမ်ား ဝင္ေရာက္လာမည့္ အႏၱရာယ္ ရွိၿမဲရွိေနသည္” ဟု ျမန္မာႏိုင္ငံသည္ ေငြမဲခဝါခ် လုပ္ငန္းတြင္ အခ်က္အခ်ာ ျဖစ္လာႏိုင္သည့္ အေနအထား ရွိေနပံုကို ရည္ၫႊန္း ေဖၚျပထားသည္။
ဘိန္းထုတ္လုပ္မႈႏွင့္ ဘိန္းအေျခခံ မဟုတ္ေသာ မူးယစ္ေဆးဝါး ထုတ္လုပ္မႈမ်ားတြင္ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ ၿခိမ္းေျခာက္မႈ အႏၱရာယ္ကို ေလွ်ာ့မတြက္ေသာ္လည္း ပထဝီဝင္ အေနအထားႏွင့္ လက္ေတြ႔ ေစ်းကြက္ အေနအထားမ်ားအရ ဗင္နီဇြဲလားႏိုင္ငံသည္ အေမရိကန္ႏိုင္ငံအတြက္ ပိုအႏၱရာယ္ႀကီးသည္ဟု ဂၽြန္ဆင္က ေျပာဆိုသြားသည္။
ႏိုင္ငံတကာ မူးယစ္ေဆးဝါး ႏွိမ္နင္းမႈဆိုင္ရာ တာဝန္ယူမႈအပိုင္းတြင္ ျမန္မာႏွင့္ ဗင္နီဇြဲလား ႏွစ္ႏိုင္ငံစလံုးသည္ ၂ဝဝ၇ ခုႏွစ္အတြင္း၌ “မေအာင္ျမင္ေၾကာင္း သက္ေသျပခဲ့ၿပီး” ျဖစ္သည္ဟု အေမရိကန္က ယူဆသည္။