တိဘက္အေရးသည္ တ႐ုတ္၏ ျပည္တြင္းေရးဟု နအဖ ေျပာ

ေနသြင္
ခ်င္းမိုင္။ ။ ႏွစ္ပတ္ေက်ာ္ၾကာ ျဖစ္ပြားေနၿပီး လႈပ္ရွားတက္ႂကြသူ ဒါဇင္ႏွင့္ခ်ီ ေသဆံုးခဲ့ေသာ တိဘက္အေရးအခင္းသည္ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံ၏ ျပည္တြင္းေရး သက္သက္သာ ျဖစ္သည္ဟု စစ္အစိုးရက ယေန႔ သေဘာထား ထုတ္ျပန္လိုက္သည္။
ယေန႔ထုတ္ ျမန္မာ့အလင္းစာတြင္ ေဖာ္ျပထားေသာ ျပည္ေထာင္စု ျမန္မာႏိုင္ငံေတာ္ အစိုးရသေဘာထား ထုတ္ျပန္ခ်က္တြင္ "တိဘက္တြင္ ျဖစ္ပြားသည့္ ျဖစ္ရပ္မ်ားသည္ တ႐ုတ္ျပည္သူ႔သမၼတႏိုင္ငံ၏ ျပည္တြင္းေရး ျဖစ္သည္" ဟု ဆိုကာ "တိဘက္မွ ျဖစ္ရပ္မ်ား အား ေပက်င္း အိုလံပစ္ အားကစားပြဲေတာ္ႏွင့္ ဆက္စပ္ရန္ ႀကိဳးပမ္းမႈ မွန္သမွ်ကို ဆန္႔က်င္သည္" ဟု ေဖာ္ျပထားသည္။
ယေန႔ ထုတ္ျပန္ခ်က္သည္ မတ္လ ၁ဝ ရက္ေန႔ကတည္းက ျဖစ္ပြားေနေသာ တိဘက္ အေရးအခင္းအေပၚ ျမန္မာစစ္အစိုးရ၏ ပထမဆံုးအႀကိမ္ တရားဝင္ သေဘာထားျဖစ္ၿပီး အေရးအခင္းႏွင့္ ပတ္သက္၍ တ႐ုတ္အစိုးရကို ဒီမိုကေရစီႏိုင္ငံႀကီးမ်ားက အျပစ္တင္ ေနခ်ိန္ႏွင့္လည္း တုိက္ဆုိင္ေနသည္။
ျမန္မာ့ဒီမုိကေရစီ အတိုက္အခံမ်ားက စစ္အစိုး၏ တိဘက္ကိစၥ သေဘာထား ထုတ္ျပန္ခ်က္သည္ တ႐ုတ္အစိုးရအေပၚ မ်က္ႏွာလုပ္ျခင္းႏွင့္အတူ စက္တင္ဘာ ေရႊဝါေရာင္ ေတာ္လွန္ေရးကိုလည္း ျမန္မာျပည္၏ ျပည္တြင္းေရးအျဖစ္ တဖက္လွည့္ ထုတ္ေျပာလုိက္ျခင္း ျဖစ္သည္ဟု ျမင္သည္။
ျမန္မာစစ္အစိုးရသည္ ယခင္ကလည္း တ႐ုတ္ႏိုင္ငံ၏ ထုိင္ဝမ္ႏိုင္ငံေရး အက်ပ္အတည္း တြင္လည္း တ႐ုတ္အစိုးရကို ေထာက္ခံေၾကာင္း ထုတ္ေဖာ္ ေျပာဆိုခဲ့ဖူးသည္။
အမ်ဳိးသား ဒီမုိကေရစီအဖြဲ႔ခ်ဳပ္ (လြတ္ေျမာက္နယ္ေျမ) ႏိုင္ငံျခားေရးတာဝန္ခံ ကိုၫိုအုန္းျမင့္ က "ပထမတခ်က္က တ႐ုတ္ျပည္ရဲ့ ေထာက္ခံခ်က္ကို လိုခ်င္တဲ့အတြက္ တ႐ုတ္ျပည္ လိုခ်င္တာ အကုန္လိုက္ေျပာမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒုတိယက ျမန္မာျပည္မွာ စက္တင္ဘာ ေရႊဝါေရာင္ေတာ္လွန္ေရးမွာ သံဃာေတာ္ေတြ ဦးေဆာင္တဲ့ အတြက္ေၾကာင့္ တ႐ုတ္ျပည္အတြက္ အေရးႀကီးတဲ့ကိစၥ ျဖစ္တယ္။ ဒီအေပၚမွာ တ႐ုတ္က ကုိင္တြယ္တဲ့ ကိစၥမွန္သမွ်ကို တ႐ုတ္ျပည္ကို ကာကြယ္ခ်င္တာထက္ ျမန္မာျပည္မွာ ျဖစ္ပြားတဲ့ ကိစၥဟာ ျပည္တြင္းေရးကိစၥ ျဖစ္တယ္လို႔ ေျပာခ်င္တဲ့အတြက္ ကုလသမဂၢ လံုျခံဳေရးေကာင္စီမွာ ဗီတိုအာဏာ သံုးႏိုင္တဲ့ ႏိုင္ငံလည္း ျဖစ္တယ္။ အိမ္နီးခ်င္းႏုိင္ငံလည္း ျဖစ္တယ္။ အဲဒီႏိုင္ငံကို မ်က္ႏွာသက္သက္ လုပ္တယ္လို႔ က်ေနာ္ သေဘာေပါက္ပါတယ္" ဟု ေျပာ သည္။
ကိုၫိုအုန္းျမင့္သည္ မၾကာေသးခင္ကပင္ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံသို႔ သြားေရာက္ခဲ့ၿပီး တ႐ုတ္အစိုးရ ပိုင္း မွ အရာရွိအခ်ဳိ႔ႏွင့္ ေတြ႔ဆံုခ့ဲသူ ျဖစ္သည္။ ေနာက္ဆံုးေတြ႔ဆံုမႈတြင္ တ႐ုတ္အစိုးရဘက္ က ျမန္မာျပည္ႏွင့္ ပတ္သက္ေသာ စိုးရိမ္မႈအခ်ဳိ႔ကို သိခြင့္ရခဲ့သည္ဟု ကိုၫိုအုန္းျမင့္က ေျပာသည္။
"တ႐ုတ္က ျမန္မာျပည္ ျပႆနာကို ၿငိမ္းၿငိမ္းခ်မ္းခ်မ္း သြားခ်င္တာေပ့ါ။ ဒါ သူတို႔ အၿမဲတမ္း ေျပာေနတဲ့ဟာေပါ့။ တဖက္မွာလည္း ျမန္မာျပည္နဲ႔ အိုလံပစ္နဲ႔ ဆက္ႏြယ္မႈကို စိုးရိမ္တယ္။ တဖက္မွာလည္း နအဖ ဘက္ကို သေဘာထား မေျပာင္းလဲရတဲ့အခ်က္က က်ေနာ္တို႔ အတုိက္အခံအေနနဲ႔ ျမန္မာျပည္အေပၚမွာ ကိုင္တြယ္မယ့္ ဘယ္လို အုပ္ခ်ဳပ္မလဲ၊ ဘယ္လို ဖြံ႔ၿဖိဳးတိုးတက္ေအာင္ လုပ္မလဲဆိုတဲ့ အခ်က္ကို သူတို႔ သိခ်င္တယ္ ဆိုတဲ့အခ်က္ကို က်ေနာ္ေတြ႔ပါတယ္။ နအဖက လာမယ့္ ဆႏၵခံယူပြဲမွာ ျပတ္ျပတ္သားသား ႏိုင္တာပဲ ျဖစ္ျဖစ္၊ မျဖစ္ႏိုင္ခဲ့ရင္ ဘာျဖစ္မလဲ ဆိုတာကို တ႐ုတ္အစိုးရက စိုးရိမ္တယ္လို႔ ထင္ပါတယ္" ဟု သူက ဆိုသည္။
ဒီမုိကေရစီ လုိလားေသာ ၈၈ မ်ဳိးဆက္ေက်ာင္းသားမ်ားက တ႐ုတ္အစိုးရသည္ ျမန္မာစစ္အစိုးရကို လက္နက္ ေထာက္ပံ့ေနသျဖင့္ ျမန္မာျပည္တြင္ ျပည္သူလူထု၏ ဖိႏွိပ္ခံရမႈမ်ားအေပၚ တာဝန္ရွိသည္ဟု ဆိုကာ လာမည့္ ၾသဂုတ္လ ၈ ရက္ေန႔တြင္ ျပဳလုပ္မည္ ေဘဂ်င္း အိုလံပစ္ပြဲေတာ္ကို သပိတ္ေမွာက္ၾကရန္ မၾကာခင္ကပင္ လႈံ႔ေဆာ္ထားသည္။ ျမန္မာစစ္ေခါင္းေဆာင္မ်ားအေပၚ ၾသဇာေညာင္းသည္ဟု သတ္မွတ္ခံရေသာ တ႐ုတ္အစိုးရသည္ ႏိုင္ငံတကာႏွင့္ ကုလသမဂၢ လံုျခံဳေရးေကာင္စီတြင္ ျမန္မာ့အေရးကို ျပည္တြင္းေရးအျဖစ္ မၾကာခဏ ထုတ္ေဖာ္ေျပာေလ့ရွိသည္။
တ႐ုတ္ အရာရွိမ်ားႏွင့္ ေတြ႔ဆံုခဲ့ေသာ ကိုၫိုအုန္းျမင့္က "က်ေနာ္တို႔အေနနဲ႔ ဘုန္းေတာ္ႀကီးေတြ ဒီလုိ ျဖစ္တယ္၊ ျပည္သူေတြက တ႐ုတ္အစိုးရအေပၚမွာ မေက်နပ္လို႔ ျဖစ္တဲ့အေပၚမွာ အန္အယ္ဒီ အေနနဲ႔ေရာ၊ အန္စီယူဘီ အေနနဲ႔ေရာ ၿငိမ္းၿငိမ္းခ်မ္းခ်မ္း ေျဖရွင္းေစခ်င္တဲ့ ဆႏၵရွိပါတယ္။ က်ေနာ္တို႔က သူတပါး ျပည္တြင္းေရးကို ဝင္မစြက္ပါဘူး။ ဒါေပမဲ့ က်ေနာ္တို႔ ျပည္တြင္းေရးကို တ႐ုတ္အစိုးရက ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား ပါဝင္ ပတ္သက္ေနတဲ့အတြက္ ၿငိမ္းၿငိမ္းခ်မ္းခ်မ္း ေျဖရွင္းေပးပါလို႔ပဲ က်ေနာ္တို႔ သေဘာထားေပးႏိုင္ပါတယ္။ ဒီဟာကို ကန္႔ကြက္ရူတ္ခ်တာထက္စာရင္ ဒီလို မၿငိမ္မသက ္ျဖစ္တဲ့အတြက္ အမ်ားႀကီး စိုးရိမ္မကင္းျဖစ္တယ္။ ႏွစ္ဖက္စလံုးက ျပႆနာတခုကို ေျပေျပ လည္လည္ ေျဖရွင္းႏိုင္မယ္လို႔ ေမွ်ာ္လင့္ပါတယ္" ဟု ဆိုသည္။
တိဘက္ၿမ့ဳိေတာ္ လာဆာ (Lhasa) တြင္ သံဃာေတာ္မ်ား ဦးေဆာင္ေသာ လႈပ္ရွားမႈအတြင္း တ႐ုတ္အာဏာပုိင္မ်ား၏ ၿဖိဳခြင္းမႈေၾကာင့္ လူ ၂၂ ဦး ေသဆံုးခဲ့သည္ဟု တ႐ုတ္အစိုးရက သတင္းထုတ္ျပန္ထားၿပီး ျပည္ပေရာက္ တိဘက္အစိုးရႏွင့္ တိဘက္ လူ႔အခြင့္အေရး အဖြဲ႔တို႔ က လူေပါင္း ၁၄ဝ ေက်ာ္ ေသဆံုးခဲ့သည္ဟု ဆုိသည္။
ျမန္မာျပည္တြင္ စက္တင္ဘာအတြင္းက လူ ၃ဝ ေက်ာ္ ေသဆံုးခဲ့ေသာ သံဃာေတာ္မ်ား ဦးေဆာင္ေသာ လႈပ္ရွားမႈႏွင့္ အလားသ႑ာန္ တူညီေသာ တိဖက္လႈပ္ရွားမႈကို ျမန္မာ့ ဒီမိုအင္အားစုမ်ားကလည္း ႏိုင္ငံတကာ အသုိင္းအဝုိင္းနည္းတူ စာနာေၾကာင္း ျပသခဲ့သည္။
ၿပီးခဲ့သည့္ ရက္ပိုင္းအတြင္းက အိႏၵိယတြင္ အေျခစိုက္ေသာ ျမန္မာ့ဒီမုိကေရစီ လႈပ္ရွားသူ မ်ားသည္ အိႏၵိယေရာက္ တိဘက္ လႈပ္ရွားသူမ်ားႏွင့္အတူ ဆႏၵျပပြဲတြင္ ပါဝင္ခဲ့သလို ျပည္ပ ျမန္မာသံဃာအဖြဲ႔အစည္မ်ားႏွင့္ ဒီမုိကေရစီ အင္အားစုမ်ားကလည္း တ႐ုတ္အစိုးရ၏ အင္အားသံုး ၿဖိဳခြင္းမႈအေပၚ အျပစ္တင္ခဲ့ၾကသည္။
ဂ်နီဗာ အေျခစိုက္ လူ႔အခြင့္အေရး ေစာင့္ၾကည့္ေရးအဖြဲ႔၏ ယေန႔ ေတာင္းဆိုခ်က္တြင္ ကုလသမဂၢ လူ႔အခြင့္အေရးအဖြဲ႔ အေနျဖင့္ တိဘက္အေရးအခင္းႏွင့္ ပတ္သက္၍ ေဆြးေႏြးရန္ တုိက္တြန္းထားသည္။
မၾကာခင္က ျပဳလုပ္ေသာ ကုလသမဂၢ လူ႔အခြင့္ေရးေကာင္စီ၏ အစည္းအေဝးတြင္ ၾသစေၾတးလ်ား၊ ဥေရာပသမဂၢ အဖြဲ႔၊ ဆြစ္ဇာလန္၊ အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စုတို႔က တိဘက္ကိစၥကို ေဆြးေႏြးရန္ အဆိုျပဳခဲ့ေသာ္လည္း တ႐ုတ္ႏိုင္ငံက အယ္ဂ်ီးရီးယား၊ က်ဳးဘား၊ ပါကစၥတန္၊ သီရိလကၤာ၊ ဇင္ဘာေဘြ ႏိုင္ငံတို႔၏ ေထာက္ခံမႈႏွင့္အတူ ပယ္ခ်ခဲ့သည္။
အေမရိကန္သမၼတ ေဂ်ာ့ဒဗလ်ဴဘုရွ္ကလည္း တ႐ုတ္သမၼတ ဟူက်င္ေတာင္းထံသို႔ ယမန္ေန႔က ဖုန္းေခၚခဲ့ၿပီးေနာက္ တိဘက္ေခါင္းေဆာင္ ဒလုိင္းလားမား၏ ကုိယ္စားလွယ္အဖြဲ႔ႏွင့္ ေစ့စပ္ရန္ တုိက္တြန္းခဲ့သည္။
တိဘက္သည္ ၁၉၅ဝ ခုႏွစ္တြင္ တ႐ုတ္က ဝင္ေရာက္သိမ္းပိုက္ခဲ့ၿပီး တ႐ုတ္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးကို ဆန္႔က်င္ေသာ ဒလုိင္းလားမား ဦးေဆာင္ေသာ ၁၉၅၉ ခုႏွစ္ မတ္လ ၁ဝ ရက္ အေရးအခင္းသည္ ၿဖိဳခြင္းခံရသည္။
တ႐ုတ္အစိုးရက တိဘက္ေခါင္းေဆာင္ ဘုန္းေတာ္ႀကီး ဒလုိင္းလားမားကို ခြဲထြက္ေရးသမား ဟု စြပ္စြဲေသာ္လည္း အိႏၵိယတြင္ ေသာင္းခ်ီေသာ ေထာက္ခံသူ တိဘက္သားမ်ားႏွင့္အတူ ရွိေနေသာ ျပည္ပေရာက္ တိဘက္အစိုးရ၏ ေခါင္းေဆာင္ ႏိုဘယ္ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ဆုရွင္ ဘုန္းေတာ္ႀကီးက တ႐ုတ္ျပည္ အေနာက္ဘက္ရွိ ဟိမဝႏၱာေဒသကို ကုိယ္ပုိင္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး ေပးရမည္ဟု ေတာင္းဆိုေနသည္။