ဂက္စ္အိုး အသံုးျပဳနည္း က်ယ္ျပန္႔စြာ ပညာေပးရန္ လိုအပ္

ျမင့္ေမာင္
ၾကာသပေတးေန႔၊ ေအာက္တုိဘာလ 30 2008

နယူးေဒလီ။ ။ ျမန္မာနုိင္ငံတြင္ စီအန္ဂ်ီ ဂတ္စ္အုိးေပါက္ကြဲမႈမ်ား ျဖစ္ေပၚေနျခင္းသည္ ဂတ္စ္အိုး ၾကံ့ခိုင္မႈ စစ္ေဆးျခင္း အားနည္းမႈေၾကာင့္ျဖစ္ျပီး ပညာေပးလုပ္ေဆာင္မႈမ်ား လိုအပ္ေနသည္ဟု ကြ်မ္းက်င္သူမ်ားက ေျပာသည္။

ယခုလ ၉ ရက္ေန႔ႏွင့္ ၁၃ ရက္ေန႔တြင္ ရန္ကုန္တိုင္း လွည္းတန္းလမ္းဆံုႏွင့္ အင္းစိန္ၿမိဳ႕နယ္အတြင္း စီအန္ဂ်ီ ဓာတ္ေငြ႔သံုး ဘတ္စ္ကားမ်ား ေပါက္ကဲြမႈမ်ားျဖစ္ပြားခဲ့ျခင္းေၾကာင့္ လူ ၇ ဦး ေသဆံုးခဲ့ရသည္။

"က်ေနာ္တို႔ ယူဆတာက ကားသမားေတြရဲ႕ ႀကံ႕ခိုင္မႈစစ္ေဆးတာနဲ႔ ပတ္သက္တယ္လို႔ ယူဆတယ္။ အိုးေတြ တပ္ေပးတဲ့အခါက် ဘာမွ မျဖစ္ဘူး။ ယာဥ္ဆိုတာက စက္ပစၥည္းဆိုင္ရာ ပ်က္စီးတတ္တာကို ယာဥ္ပိုင္ရွင္ေတြက ပံုမွန္ေတာ့ စစ္ေဆးေပးသင့္တယ္။ အိုးေတြ ပလပ္ေတြ ေကာင္းမေကာင္း၊ နတ္ေတြ ခိုင္မခိုင္၊ ပိုက္ေတြ ယိုစိမ့္မႈ ရွိမရွိ၊ ပံုမွန္ စစ္ေဆး မေဆးဆိုတာ ယာဥ္္ေမာင္းနဲ႔ဆိုင္တယ္။ ႀကံ႕ခိုင္မႈ ရွိမရွိကို သံုးစြဲသူ တေယာက္အေနနဲ႔ စစ္ေဆးေပးဘို႔ လိုအပ္တယ္" ဟု ရန္ကုန္ရွိ စီအန္ဂ်ီ ေျပာင္းလဲတပ္ဆင္ေရး ကုမၸဏီ Myanmar Power မွ တာ၀န္ခံတဦးက ေျပာသည္။

ဘတ္စ္ကားခ်င္း ပိုက္သြယ္တန္းကာ ဓာတ္ေငြ႔ မွ်ေ၀ေပးသလို၊ ပိုက္ေခါင္းမ်ား၊ မူလီမ်ား အေသအခ်ာ တပ္ဆင္မႈ မရွိရာမွ ေနာက္ဆက္တြဲအျဖစ္ ေပါက္ကဲြမႈမ်ား ျဖစ္ရသည္ဟု သူက ဆိုသည္။

ယာဥ္ေမာင္းနွင့္ ေနာက္လိုက္မ်ားကို အသိပညာေပး လက္ကမ္းစာေစာင္ ေ၀ငွမႈ၊ ေဟာေျပာမႈတို့ လုပ္သင့္သည္ဟုဆိုသည္။

"စီအန္ဂ်ီ ကားတစီးလံုးကို ထိန္းခ်ဳပ္ေမာင္းႏွင္ေနတဲ့ ယာဥ္ေမာင္းနဲ႔ စီအန္ဂ်ီ ဂက္စ္အိုးႀကီးေတြကို ထိေတြ႔ကိုင္တြယ္ရတဲ့ ယာဥ္ေနာက္လိုက္တို႔ ကိုယ္တိုင္ စီအန္ဂ်ီနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ဂဃနဏ မသိၾကဘူး" ေမာ္ေတာ္ယဥ္လိုင္းေပါင္းစံု ထိန္းသိမ္းေရး အရာရွိတဦးက ေျပာသည္။

ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ စီအန္ဂ်ီႏွင့္ ပတ္သက္၍ ေဆာင္ရန္ေရွာင္ရန္မ်ားကို ကားစပယ္ယာႏွင့္ ယာဥ္ေမာင္းမ်ားသို႔ သင္တန္းေပးထားျခင္း မရွိသျဖင့္ ၂၀၀၄ ခုႏွစ္ စီမံခ်က္ ကာလအေစာပိုင္းတြင္ စီအန္ဂ်ီႏွင့္ ပတ္သက္၍ ယာဥ္ေမာင္းႏွင့္ ယာဥ္ေနာက္လုိက္အခ်ဳိ႕ကို အလုပ္ရံုေဆြးေႏြးပြဲ တၾကိမ္သာ ျပဳလုပ္ခဲ့သည္။

''လြန္ခဲ့တဲ့ ႏွစ္ ၂၀ ေက်ာ္ ကာလတေလွ်ာက္လံုး အႏၱရာယ္ကင္းကင္းနဲ႔ အသံုးျပဳခဲ့ၿပီးမွ အခု ၃-၄ ႏွစ္အတြင္း တပ္ဆင္ထားတဲ့ ကားႏွစ္စီးက ကြဲတယ္။ အဲဒါကို ၾကည့္ျခင္းအားျဖင့္ ေသခ်ာတာက ေနာက္ပိုင္း တပ္ဆင္တဲ့ ကားေတြဟာ သတ္မွတ္ စံခ်ိန္စံညႊန္းအတိုင္း မျပည့္မီဘူးဆိုတာ ေသခ်ာတယ္။ ဒါေၾကာင့္ သက္ဆိုင္ရာက ကၽြမ္းက်င္သူေတြနဲ႔ ကားေတြကို ျပန္လည္စိစစ္သင့္တယ္" ဟု အမည္မေဖာ္လိုေသာ ကုမၸဏီမွ ဂက္စ္အိုးတပ္ဆင္သူတဦးက ေျပာသည္။

ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ႏိုင္ငံေတာ္ ေပၚလစီအရ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕တြင္းရွိ ဘတ္စ္ကားႀကီးမ်ား၊ Taxi မ်ားႏွင့္ ခရီးသည္တင္ လိုင္းကားမ်ားကို ၂၀၀၄ ႏွင့္ ၂၀၀၅ ခုႏွစ္အတြင္း စီမံခ်က္ျဖင့္ ေျပာင္းလဲေစခဲ့သည္။ ထိုကဲ့သို႔ ၂ ႏွစ္တာ ကာလအတြင္း ကားအစီးေရ တသိန္းေက်ာ္အား တၿပိဳင္နက္ထဲ ေျပာင္းလဲေစခဲ့သည္။ ထို႔ေၾကာင့္လည္း စနစ္တက် သင္ယူတတ္ေျမာက္ထားျခင္း မရွိဘဲ လက္တန္းသင္ယူထားသည့္ ၀ပ္ေရွာ့ဆရာမ်ားျဖင့္သာ အမ်ားအားျဖင့္ ေျပာင္းလဲခဲ့ၾကသည္။

ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ စီအန္ဂ်ီကို အသံုးျပဳမႈမွာ သက္တမ္း ၂၅ ႏွစ္ခန္႔ ရွိျပီ ျဖစ္သည္။

၂၀၀၄ ခုႏွစ္ထုတ္ ႏိုင္ငံပိုင္ သတင္းစာမ်ားတြင္ စီအန္ဂ်ီ ဂက္စ္အိုးသည္ ဆက္ေၾကာင္းမရွိ အိုးအထူႀကီးမ်ား ေပါက္ကြဲရန္ ဆိုသည္မွာ ျဖစ္ႏိုင္ေျခ လံုး၀မရွိေၾကာင္း ေဆာင္းပါးေရးသူမ်ားက ေရးသားခဲ့ၾကသည္။

စီအန္ဂ်င္ ေျပာင္းလဲတပ္ဆင္သူ အင္ဂ်င္နီယာတဦးကေတာ့ "ေဆာင္းပါးထဲမွာ ပါသလို တကယ္လည္း ဟုတ္ပါတယ္။ ေပါက္ကြဲဖို႔ဆိုတာ မျဖစ္ႏိုင္ေလာက္ေအာင္ ရာခိုင္ႏႈန္း နည္းပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ တပ္ဆင္မႈမွာ စနစ္မက်ရင္ ဂက္စ္ထြက္ရာ လမ္းေၾကာင္းေတြမွာ ပိတ္ဆို႔ေနတာမ်ိဳးေတြ ျဖစ္ေနရင္ေတာ့ ေပါက္ကြဲႏိုင္ပါတယ္" ဟု ေျပာသည္။

ယခုလ ၉ ရက္ေန႔က ေစာ္ဘြားႀကီးကုန္းႏွင့္ ဆူးေလ ေျပးဆြဲေသာ မထသ ယာဥ္လိုင္းအမွတ္ ၄၅ ဘတ္စကား ဂက္စ္အိုး ေပါက္ကြဲမႈ ျဖစ္ပြားခဲ့ေသာ္လည္း စာေပစိစစ္ေရးက ဂက္စ္အိုး ကြဲသည္ဆိုသည့္ အေၾကာင္းအရာကို ထိန္ခ်န္ေစခဲ့သည္။

အပတ္စဥ္ထုတ္ ဂ်ာနယ္တခုမွ အယ္ဒီတာတဦးက "သူတို႔အယူအဆက ေသးသိမ္ၿပီး က်ဥ္းေျမာင္းလြန္းတယ္။ ဂ်ာနယ္မွာ စီအန္ဂ်င္ဂက္စ္အိုး ကြဲတယ္ဆိုတာ ပါသြားရင္ စာဖတ္သူေတြ ေၾကာက္လန္႔ၿပီး ကားမစီးတဲ့ ဂယက္မ်ား ရိုက္သြားေလမလားေပါ။့ က်ေနာ္တို႔ ဂ်ာနယ္ေတြအေနနဲ႔ဆိုလည္း၊ ကားေတြ စီအန္ဂ်ီ ေပါက္ကြဲကုန္ၿပီ၊ စီအန္ဂ်င္ကားေတြ မစီးၾကနဲ႔လို႔ ဘယ္သူကမွ ေရးမွာ မဟုတ္ပါဘူး'' ဟု ေျပာသည္။